Η σημασία του Διορθικού Υπερηχογραφήματος

Γράφει ο Αναστάσιος Εφέοφλου, Χειρουργός, Επιμελητής Β΄ Χειρουργικής Κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

H πληρέστερη εκτίμηση της εξεταζόμενης περιοχής εξασφαλίζει στον ασθενή καλύτερη πρόληψη και θεραπεία.

Tο ενδοπρωκτικό/διορθικό υπερηχογράφημα (endoanal – endorectal ultrasound) είναι η εξέταση της περιοχής του πρωκτού και του ορθού (περιφερικότερο τμήμα του παχέος εντέρου), που απεικονίζει με πολύ λεπτομερή τρόπο τους ιστούς και τις παθολογικές αλλοιώσεις και συμβάλλει σημαντικά στη διευκρίνιση δυσχερών περιπτώσεων. Η συσκευή αποτελείται από έναν άκαμπτο ηχοβολέα των υπερήχων ο οποίος εισάγεται στον πρωκτικό σωλήνα χωρίς σημαντικό πόνο και επιτυγχάνεται η πλήρης ακουστική επαφή με τα τοιχώματα του πρωκτού και του ορθού, χωρίς παραμόρφωση των ιστών. Με την εξέταση αυτή απεικονίζονται με λεπτομέρεια τα ανατομικά στοιχεία μέχρι βάθους 5 εκ., όπως η υποεπιθηλιακή στιβάδα, ο έσω σφιγκτήρας, η αγκύλη του ηβοορθικού μυός και ο έξω σφιγκτήρας.

Πότε και πού χρειάζεται;

Το ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται συνήθως στις παρακάτω περιπτώσεις:

1.Περιεδρικό συρίγγιο

Στη διάγνωση και χαρτογράφηση του περιεδρικού συριγγίου, ειδικά αυτά που υποτροπιάζουν ή έχουν πολλαπλές διακλαδώσεις. Το υπερηχογράφημα αξιοποιείται στα περιεδρικά αποστήματα, και ειδικά σε αυτά που εντοπίζονται βαθιά και προκαλούν πόνο και πυρετό και δύσκολα μπορούν να εντοπισθούν. Χαρτογραφούνται οι αποστηματικές κοιλότητες, οι πόροι και το έσω στόμιο των συριγγίων. Βασικά και πολύ σημαντικά ευρήματα του υπερηχογραφήματος είναι η σχέση των σφιγκτήρων με τις αποστηματικές κοιλότητες, το βάθος των συριγγίων μέσα στους σφιγκτήρες και, σε περίπτωση μετεγχειρητικής υποτροπής, η ταυτοποίηση των προηγηθέντων εγχειρητικών τραυματισμών του σφιγκτηριακού μηχανισμού. Όλα αυτά τα ευρήματα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια ορθολογική επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση.

2.Μετεγχειρητική πορεία

Με την εξέταση αυτή ελέγχεται μετεγχειρητικά η πορεία του ασθενή και ανευρίσκεται οποιαδήποτε υπολειμματική φλεγμονή. Επίσης, πολύ εύκολα απεικονίζονται το απόστημα και το συρίγγιο σε ασθενείς με τη νόσο του Crοhn στον πρωκτό.

3.Ακράτεια κοπράνων

Σε ασθενείς με ακράτεια κοπράνων, η εξέταση γίνεται με σκοπό τη διαφορική διάγνωση μεταξύ τραυματισμού των σφιγκτήρων ή προϊούσας εκφύλισης του έσω αιδοιικού νεύρου. Ερευνάται εάν υπάρχει εντοπισμένος τραυματισμός των σφιγκτήρων. Οι τραυματισμοί των σφιγκτήρων μπορεί να οφείλονται σε χειρουργικές επεμβάσεις, όπως π.χ. εγχείρηση περιεδρικού συριγγίου ή διαστολή των σφιγκτήρων για αιμορροΐδες (Μέθοδος κατά Lord) ή ραγάδα, σε δυσχερή τοκετό με ρήξη του περινέου ή σε άμεση κάκωση του πρωκτού. Η διαφορική διάγνωση μεταξύ των καταστάσεων αυτών είναι κρίσιμη στην επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής λύσης.

4.Επαναλαμβανόμενες επεμβάσεις στην περιοχή του πρωκτού

Απεικονίζονται, εάν υπάρχουν, μικροί τραυματισμοί των σφιγκτήρων, οι οποίοι πολύ συχνά είναι χωρίς συμπτώματα. Μια νέα χειρουργική επέμβαση με συνακόλουθη επιπλέον διατομή σφιγκτήρων μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα δυσχέρειας στη συγκράτηση των κοπράνων. Αυτό ισχύει ειδικά για επανεπέμβαση μετά από συρίγγια ή εγχείρηση για ραγάδα δακτυλίου.

5.Αδιάγνωστος πόνος του περινέου

Ο οποίος μπορεί να οφείλεται σε μικρών διαστάσεων περιεδρικό απόστημα.

6.Καρκίνος του πρωκτού ή ορθού

Η ανεύρεση του βάθους διήθησης των νεοπλασμάτων για τη σταδιοποίηση του καρκίνου του πρωκτού και του ορθού επιτυγχάνεται με το ενδοορθικό υπερηχογράφημα με αποτελεσματική ευκρίνεια και διευκολύνει φυσικά την παρακολούθηση μετά τη θεραπεία. Πολύ εύκολα απεικονίζεται το βάθος της διήθησης στους σφιγκτήρες.

7.Συγγενείς ανωμαλίες του πρωκτού

8.Αδιευκρίνιστη δυσκοιλιότητα.

ΕΦΕΟΓΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ