PAP test και HPV test
Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση των προκαρκινικών αλλοιώσεων. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται η εξέταση κατά Παπανικολάου (PAP test) και, σε αρκετές περιπτώσεις, ο μοριακός έλεγχος του HPV (HPV test).
Γιατί είναι σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Οι λοιμώξεις HPV, ακόμα και όταν δεν προκαλούν συμπτώματα, μπορούν υπό ορισμένες προϋποθέσεις να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Συνήθως, αυτό απαιτεί 10-15 χρόνια. Στόχος του προληπτικού ελέγχου είναι να διαγνώσει αλλοιώσεις του τραχήλου που, είτε απαιτούν συχνότερη παρακολούθηση της ασθενούς, είτε επιβάλλουν τη θεραπεία της πριν οδηγήσουν σε καρκίνο.
Πώς γίνεται ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Ο προληπτικός έλεγχος γίνεται με το PAP test και, σε μερικές γυναίκες, το μοριακό έλεγχο του HPV. Η διαδικασία λήψης του δείγματος είναι και στις δύο περιπτώσεις η ίδια. Η γυναίκα κάθεται στη συνήθη γυναικολογική θέση και ο Ιατρός χρησιμοποιεί τον κολποδιαστολέα προκειμένου να εντοπίσει τον τράχηλο της μήτρας.
Στη συνέχεια, με τη χρήση ειδικών εργαλείων (ξύλινη σπάτουλα, βουρτσάκι), παίρνει ένα δείγμα κυττάρων από την επιφάνεια του τραχήλου και τον τραχηλικό σωλήνα (ενδοτράχηλος). Με τη χρήση της νεότερης τεχνικής για PAP test (κυτταρολογία υγρής φάσης – ThinPrep), το δείγμα μεταφέρεται σε μπουκαλάκι με ειδικό υγρό, το οποίο και αποστέλλεται στο κυτταρολογικό εργαστήριο. Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα του ThinPrep PAP test είναι η μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια, ειδικά σε περιπτώσεις φλεγμονώδους ή αιματηρού υλικού, και η δυνατότητα ταυτόχρονης μοριακής ανίχνευση του HPV στο ίδιο δείγμα.
Τι ακριβώς είναι ο μοριακός έλεγχος του HPV και πότε πρέπει να γίνεται;
Με το PAP test ανιχνεύονται πιθανές αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας, που, συνήθως, είναι το αποτέλεσμα της HPV λοίμωξης. Από την άλλη πλευρά, ο μοριακός έλεγχος του HPV μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίσουμε απευθείας τον ιό στα κύτταρα του τραχήλου. Όταν η εξέταση επικεντρώνεται στους τύπους του ιού που θεωρούνται υψηλού κινδύνου (ογκογόνοι τύποι) λέγεται HPV test. Αντίθετα, όταν μπορεί να αναγνωρίσει όλους τους τύπους του ιού, λέγεται HPV typing.Γνωρίζουμε, όμως, πως οι ιοί χαμηλού κινδύνου δεν έχουν τη βιολογική δυνατότητα να προκαλούν σοβαρές αλλοιώσεις ή καρκίνο στον τράχηλο. Επομένως, με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες της American Society for Colposcopy and Cervical Pathology και του American Congress of Obstetricians and Gynecologists, μόνο ο προσδιορισμός των ογκογόνων τύπων HPV πρέπει να χρησιμοποιείται όταν λαμβάνονται αποφάσεις για την περαιτέρω παρακολούθηση και θεραπεία της ασθενούς. Ιδιαίτερη, τέλος, αξία έχει η εντόπιση των HPV 16 και 18, με δεδομένο ότι παρουσιάζουν την πιο επιθετική συμπεριφορά.
Το HPV test πρέπει να γίνεται:
Σε γυναίκες που το PAP test δείχνει άτυπα πλακώδη κύτταρα αδιευκρίνιστης σημασίας (ASCUS)
Σε γυναίκες ηλικίας 30 ετών και άνω, ταυτόχρονα με το PAP test. Λόγω της μεγαλύτερης διαγνωστικής ακρίβειας του HPV test, η πιθανότητα μια γυναίκα με αρνητικά και τα δύο αποτελέσματα να εμφανίσει σοβαρές προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο τραχήλου της μήτρας τα επόμενα 5 χρόνια είναι μικρότερη του 0.5%
Κατά την παρακολούθηση των ασθενών μετά τη θεραπεία σοβαρών προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας
Τι προετοιμασία χρειάζεται πριν τον προληπτικό έλεγχο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Ιδανικά, η γυναίκα πρέπει να αποφεύγει τις κολπικές πλύσεις, τη σεξουαλική επαφή, τη χρήση ταμπόν και κολπικών κρεμών για δύο ημέρες πριν την εξέταση. Επίσης, η εξέταση θα πρέπει να αποφεύγεται στη διάρκεια της περιόδου.
