Σκλήρυνση κατά πλάκας και εμβόλια COVID-19: Οδηγίες της Βρετανικής εταιρείας για τη σκλήρυνση κατά πλάκας

Η Bρετανική εταιρεία για τη σκλήρυνση κατά πλάκας (Multiple Sclerosis Society) συγκέντρωσε κορυφαίους βρετανούς επιστήμονες, ώστε να υπάρξει συναίνεση για τη στρατηγική για τους εμβολιασμούς των ασθενών για τον COVID-19. Αξιολογήθηκε ο τρόπος λειτουργίας των εμβολίων COVID-19, αλλά και αξιόπιστα στοιχεία από μελέτες άλλων εμβολίων και το πως επηρεάζουν την πορεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Σε δήλωσή τους εξηγούν πως, δεν συντρέχει ανησυχία ότι οποιοδήποτε εμβόλιο COVID-19 θα είναι επικίνδυνο για αυτούς τους ασθενείς, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας που χρησιμοποιούν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (https://www.mssociety.org.uk/…/ms-society-medical…).

Σύμφωνα με τη ανακοίνωση, το εμβόλιο δεν αναμένεται να επιδεινώσει τη νόσο ή τα συμπτώματά της, να προκαλέσει υποτροπή/ ώση ή να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των DMT φαρμάκων (αυτών δηλαδή που επηρεάζουν την εξέλιξη της νόσου: Disease Modifying Treatments, DMT). Επιπλέον, δεδομένου πως κανένα από τα κορυφαία υποψήφια εμβόλια COVID-19 δεν μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη, θεωρείται πως θα είναι ασφαλή για όλους τους ασθενείς σε όλους τους τύπους DMT θεραπείας.

Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με τους ασθενείς σε DMT θεραπεία και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων COVID-19

• Ορισμένα DMT φάρμακα ενδέχεται να μειώσουν την αποτελεσματικότητα οποιουδήποτε εμβολίου επειδή αποτρέπουν την πλήρη ανοσοαπόκριση στο εμβόλιο. Επομένως, το εμβόλιο COVID-19 μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικό για άτομα που πρόσφατα έλαβαν ή λαμβάνουν DMT.

• Δεν συστήνεται ή δεν θεωρείται σκόπιμο να υπάρξει αλλαγή στη θεραπεία ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Ακόμη και η μειωμένη ανοσοαπόκριση είναι καλύτερη από τη μηδενική προστασία, οπότε οι ειδικοί συστήνουν τον εμβολιασμό στους ασθενείς σε DMT θεραπεία.

Ακολουθούν και κάποιες λεπτομερείς σκέψεις των ειδικών προς τους ασθενείς σε θεραπεία με ορισμένα DMT και το πώς θα μπορούσαν οι θεραπέίες να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων COVID-19:

• Θεραπεία με οκρελιζουμάμπη (ocrelizumab): μπορεί να μειώσει την απόκριση σε ορισμένα εμβόλια έως και 50%. [Μπορεί να είναι ωφέλιμο να καθυστερήσετε την πρώτη δόση οκρελιζουμάμπης για να λάβετε πρώτα το εμβόλιο. Γενικά, θα υπήρχε περιορισμένο όφελος από την καθυστέρηση ενός δεύτερου ή τρίτου κύκλου με την ελπίδα αύξησης της αποτελεσματικότητας του εμβολίου (παρόμοιες συμβουλές δίνονται για όσους λαμβάνουν ριτουξιμάμπη)].

• Θεραπεία με φινγκολιμόδη: μειωμένη απόκριση μπορεί επίσης να παρατηρηθεί με τη φινγκολιμόδη (Gilenya). [Γενικά, δεν θα ήταν σκόπιμο να σταματήσετε τη θεραπεία προκειμένου να αυξήσετε την ανοσολογική απόκριση στο εμβόλιο.]

• Θεραπεία με αλεμτουζουμάμπη: μπορεί να υπάρχει μειωμένη ανταπόκριση στο εμβόλιο αμέσως μετά τη θεραπεία (Lemtrada) [συνιστάται να περιμένετε 3 μήνες μετά την έγχυση πριν από τον εμβολιασμό].

• Θεραπεία με κλαδριβίνη: μπορεί να υπάρχει μειωμένη ανταπόκριση στο εμβόλιο με κλαδριβίνη (Mavenclad) [συνιστάται να περιμένετε 3 μήνες μετά από τη θεραπεία πριν κάνετε το εμβόλιο].

• Εάν ξεκινάτε για πρώτη φορά τις 4 θεραπείες που αναφέρονται παραπάνω (ocrelizumab, fingolimod, alemtuzumab και cladribine), ο γιατρός θα σας προτείνει εάν θα ήταν προτιμότερο να περιμένετε έως ότου εμβολιαστείτε. Οι κίνδυνοι αυτής της στρατηγικής θα εξαρτηθούν από την περίπτωσή σας και από τη διαθεσιμότητα του εμβολίου.

• Οι ειδικοί σημειώνουν ότι η δεύτερη θεραπεία  αλεμτουζουμάμπης ή κλαδριβίνης χορηγείται συνήθως μετά από 12 μήνες, αλλά αυτό μπορεί να καθυστερήσει με ασφάλεια για αρκετούς μήνες χωρίς ανησυχίες, επιτρέποντας κάποια ευελιξία στον προγραμματισμό του εμβολιασμού εκ των προτέρων.

• Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι ειδικοί θεωρούν πως η θεραπεία με κάποια άλλα DMT, δεν θα μειώσουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Αυτό καλύπτει τις βήτα-ιντερφερόνες και τα Copaxone, Brabio, Aubagio, Tecfidera, και (Tysabri).

Αναφορικά με τους ασθενείς στους οποίους συνίσταται η τη μεταμόσχευση αιμοποιητικών βλαστικών κυττάρων, οι ειδικοί ενημερώνουν πως αυτή η θεραπεία  πιθανότατα θα μειώσει την ανταπόκριση στο εμβόλιο. Πρέπει να περιμένετε τουλάχιστον 6 μήνες μετά τη θεραπεία προτού εμβολιαστείτε.

Άλλα σημαντικά σημεία που προκύπτουν από την ανακοίνωση είναι

• διάστημα τουλάχιστον 7 ημερών μεταξύ του εμβολίου κατά της γρίπης και του εμβολιασμού COVID-19.

• o κίνδυνος είναι διαφορετικός για τον κάθε ασθενή. Τα τρέχοντα εμβόλια COVID-19 απαιτούν 2 δόσεις και ο γιατρός που σας παρακολουθεί θα σας προτείνει πως να εμβολιαστείτε σε σχέση με την τρέχουσα θεραπεία με DMT.

Όλοι οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας θα πρέπει να συνεχίσουν να προσέχουν ακόμη και αν έχουν κάνει το εμβόλιο κατά του COVID-19. Τα άτομα που περιλαμβάνονται στην κλινικά εξαιρετικά ευάλωτη λίστα θα πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν επιπλέον προφυλάξεις.

Θα ήθελα όμως να κλείσω αυτή την αναφορά στα εμβόλια κατά του COVID-19 και τους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας και με κάποια ακόμη ενθαρρυντικά νέα. Σε μια πολύ πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Science, ανακοινώθηκαν τα πρώτα προκλινικά αποτελέσματα για το mRNA εμβόλιο της BioNTech έναντι της σκλήρυνσης κατά πλάκας (πηγή DOI: 10.1126/science.aay3638). Τα πρώτα αποτελέσματα σε ποντίκια με σκλήρυνση κατά πλάκας δέιχνουν πως το εμβόλιο καθυστέρησε την έναρξη και μείωσε τη σοβαρότητα της νόσου χωρίς να εμφανίσει εμφανή συμπτώματα γενικής ανοσοκαταστολής.

Πολλά λοιπόν τα ενθαρρυντικά νέα από το μέτωπο των εμβολίων για τους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας. Αναμένουμε λοιπόν τα αποτελέσματα από τις κλινικές μελέτες αισιοδοξώντας πως θα υπάρχουν πολλοί εθελοντές για το mRNA εμβόλιο, τώρα που ο κόσμος αναγνωρίζει πως τουλάχιστον 2 mRNA εμβόλια αποδείχθηκαν ασφαλή και αποτελεσματικά.