Αποτοξίνωση στο συκώτι: Πώς θα την πετύχετε;

Γράφει η Αναστασία Μαμάτσιου | Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Η αποτοξίνωση στο συκώτι είναι σημαντική για την διατήρηση της καλής υγείας και της ευεξίας του οργανισμού μας.

Τοξίνες

Οι τοξίνες είναι ουσίες που δημιουργούνται στον οργανισμό από τα υποπροϊόντα του μεταβολισμού των διαφόρων συστατικών ή εισβάλλουν σε αυτόν εξωγενώς. Τοξίνες μπορεί να παραχθούν στο σώμα μετά από την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων βαρέων μετάλλων που εντοπίζονται σε ψάρια όπως ο τόνος και ο σολομός, από διάφορα φάρμακα, από τα συντηρητικά στα επεξεργασμένα τρόφιμα, από τον καπνό του τσιγάρου, από φυτοφάρμακα που υπάρχουν στα τρόφιμα που δεν έχουν πλυθεί καλά, ή χημικά συστατικά από πλαστικά αντικείμενα. Οι τοξίνες λοιπόν είναι βλαβερές ουσίες για το ανθρώπινο σώμα, καθώς σε μεγάλο αριθμό, μπορούν να προκαλέσουν πληθώρα προβλημάτων.

Λειτουργίες του συκωτιού

Μεταβολισμός: Το συκώτι μεταβολίζει τους υδατάνθρακες, τις πρωτεΐνες και τα λιπαρά. Τα μετατρέπει σε ενέργεια και αποθηκεύει τα περίσσεια ποσά ενέργειας με τη μορφή γλυκογόνου.

Αποτοξίνωση: Στο συκώτι φιλτράρεται το αίμα και αυτό το καθιστά το βασικό όργανο για την αποτοξίνωση του σώματος. Έτσι, διασπά τις βλαβερές ουσίες όπως φάρμακα, αλκοόλ, και χημικά και τα απομακρύνει μέσω του ιδρώτα και των ούρων.

Συνθετική λειτουργία: Το συκώτι είναι το όργανο στο οποίο συντίθενται πολλές σημαντικές ουσίες. Για παράδειγμα, η χολή που είναι απαραίτητη για την πέψη των λιπαρών οξέων, οι παράγοντες πήξης του αίματος και τα ερυθρά αιμοσφαίρια, καθώς και η αλβουμίνη που μεταφέρει λιπαρά οξέα και στεροειδείς ορμόνες στο ανθρώπινο σώμα.

Αποθήκευση: Το συκώτι αποθηκεύει πολλά θρεπτικά συστατικά όπως τις βιταμίνες Β12, A, D, E, K και μέταλλα όπως χαλκό και σίδηρο. Αυτά μπορεί να τα απελευθερώσει στην κυκλοφορία του αίματος όταν υπάρχει ανάγκη.

Ανοσολογική λειτουργία: Το συκώτι παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα. Πολεμά και απομακρύνει βακτήρια και ξένα σώματα όταν ο οργανισμός προσβάλλεται από αυτά.

Αποτοξίνωση στο συκώτι

Η αποτοξίνωση του συκωτιού είναι μια διαδικασία που συμβαίνει φυσικά στο σώμα από το ίδιο το όργανο. Κατά την διαδικασία αυτή «καθαρίζεται» από τη συσσώρευση βλαβερών ουσιών. Για την αποτοξίνωση, το συκώτι χρησιμοποιεί διάφορους τρόπους, όπως η διάσπαση των επιζήμιων ουσιών σε πιο απλές ενώσεις, η απόρριψη των τοξινών μέσω της χολής ή η μετατροπή τους σε άλλες λιγότερο βλαβερές. Επίσης, συχνά το συκώτι συνδέει τις τοξίνες με χημικές ενώσεις και έτσι καθίστανται διαλυτές στο νερό, ώστε να αποβληθούν ευκολότερα μέσω του ιδρώτα ή των ούρων. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί και οι τρόποι με τους οποίους επιτυγχάνονται είναι πολύπλοκοι και έχουν πολλά στάδια. Αν οι τοξίνες δεν μπορούν να διαλυθούν με κάποιον από τους παραπάνω τρόπους, τότε το συκώτι τις αποθηκεύει, συνήθως στον λιπώδη ιστό, ώστε να προστατεύσει το υπόλοιπο σώμα από ενδεχόμενες ζημιές. Αυτό μακροχρόνια, μπορεί να είναι επιβλαβές για τον οργανισμό.

Πώς θα την ενισχύσετε;

Η λειτουργία της αποτοξίνωσης του συκωτιού είναι σημαντικό να ενισχύεται από ορισμένες επιλογές στον τρόπο ζωής.

Ενυδάτωση

Η επαρκής ενυδάτωση βοηθά στη μεταφορά τοξινών εκτός των κυττάρων ώστε να αποβληθούν μέσω των ούρων, με τη φυσιολογική και ισορροπημένη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος.

Σωματική άσκηση

Η τακτική φυσική δραστηριότητα ενισχύει τον οργανισμό ώστε να αποβάλλει τις τοξίνες μέσω του ιδρώτα.

Διατροφή

Επεξεργασμένα τρόφιμα

Η συχνή κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων όπως τα συσκευασμένα σνακ, τα γλυκά και το junk food γεμίζουν με τοξίνες τον οργανισμό. Έτσι, εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία των οργάνων, όπως και του συκωτιού.

Αλάτι

Η υπερκατανάλωση αλατιού είναι ένας βασικός λόγος για την κατακράτηση υγρών στο σώμα, ιδίως όταν δεν υπάρχει αρκετή πρόσληψη νερού. Χωρίς αυξημένη διούρηση, το σώμα δυσκολεύεται ακόμη περισσότερο να αποβάλλει τις τοξίνες.

Αλκοόλ

Το αλκοόλ επιβαρύνει με πολλούς τρόπους το συκώτι και το «φορτώνει» με περίσσεια τοξινών εμποδίζοντας την αποτοξινωτική διαδικασία.

Φυτικές ίνες

Τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα όσπρια, τα φρούτα, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί είναι πολύ σημαντικές τροφές για το σώμα. Βοηθούν τη σωστή λειτουργία του εντέρου, την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και κατ’ επέκταση την αποβολή των τοξινών.

Αντιοξειδωτικά

Τα αντιοξειδωτικά είναι επίσης πολύ σημαντικά συστατικά για τη σωστή λειτουργία του σώματος. Προστατεύουν από τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν οξειδωτικό στρες. Έτσι και αυτά συμβάλλουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Τα πιο κοινά αντιοξειδωτικά είναι η βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, το σελήνιο, το λυκοπένιο και οι πολυφαινόλες.

Τροφές που ενισχύουν την αποτοξίνωση του συκωτιού

Εσπεριδοειδή: Τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, λεμόνι, μανταρίνι, νεράντζι, γκρέιπφρουτ, κίτρο, περγαμόντο κ.α.) είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες. Επίσης, αποτελούν ισχυρά αποτοξινωτικά του συκωτιού.

Πράσινα φυλλώδη λαχανικά: Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (μαρούλι, ρόκα, μπρόκολο, σπανάκι, λάχανο κ.α.) εξουδετερώνουν βλαβερές τοξίνες για τον οργανισμό όπως τα βαρέα μέταλλα και τα φυτοφάρμακα.

Πράσινο τσάι: Είναι πλούσιο σε κατεχίνες, ισχυρό αντιοξειδωτικό του ήπατος.

Σκόρδο: Το σκόρδο αποτελείται από θειούχες ενώσεις, οι οποίες κινητοποιούν κάποια ειδικά ένζυμα, υπεύθυνα για την απομάκρυνση των τοξινών από το συκώτι.

Βότανα

Εκτός από τα τρόφιμα υπάρχουν και πολλά βότανα που συμβάλλουν στην αποτοξίνωση του συκωτιού με φυσικό τρόπο. Κάποια από αυτά είναι:

Γαϊδουράγκαθο: Το γαϊδουράγκαθο είναι το καλύτερο αντιοξειδωτικό του συκωτιού, αφού μελέτες έδειξαν πως η κατανάλωσή του αύξησε τη συγκέντρωση της γλουταθειόνης, ενός αντιοξειδωτικού ενζύμου, στα ηπατικά κύτταρα.

Ταραξάκο: Το ταραξάκο ή αλλιώς πικραλίδα είναι ένα βότανο που βοηθά στην αποτοξίνωση του συκωτιού και δρα θετικά στην χοληδόχο κύστη. Έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες και διουρητική δράση που βοηθά σημαντικά στην κατακράτηση υγρών και στην απομάκρυνση των τοξινών.

Αγκινάρα: Η αγκινάρα δρα προστατευτικά για το ήπαρ, αποτρέποντας τον σχηματισμό λίθων στη χολή. Επίσης είναι προστατευτική κατά των πεπτικών διαταραχών και άλλων προβλημάτων του εντέρου όπως η νόσος του Crohn και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Τσουκνίδα: Η τσουκνίδα έχει ισχυρή διουρητική δράση, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση της κατακράτησης υγρών και ενισχύει τη φυσική αποτοξίνωση του ήπατος.