Έχει το παιδί σας πυρετό; Τι πρέπει να προσέξετε και τι δεν πρέπει να κάνετε

Του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D.

Ο πυρετός από μόνος του δεν είναι επικίνδυνος, επικίνδυνη όμως μπορεί να είναι η αιτία για την οποία το παιδί έχει πυρετό και η θερμοκρασία του παιδιού σας θα επανέλθει στο φυσιολογικό όταν η λοίμωξη περάσει.

Βρέφη ηλικίας κάτω των τριών μηνών διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο όταν έχουν πυρετό και πρέπει να ελέγχονται από παιδίατρο.

Τι είναι ο πυρετός;

Ο πυρετός είναι όταν η θερμοκρασία του σώματος του παιδιού σας είναι μεγαλύτερη από το κανονικό. Η κανονική θερμοκρασία του σώματος είναι περίπου 37. Κελσίου, αλλά αυτή μπορεί να κυμαίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στα παιδιά, η θερμοκρασία πάνω από 38.C υποδηλώνει πυρετό. Δεν αποτελεί πάντοτε ένδειξη σοβαρής ασθένειας. Ο πυρετός πρέπει να φθάσει τους 42.C για να προκαλέσει βλάβη στο παιδί σας (ή να τους προκαλέσει βλάβη στον εγκέφαλο). Αυτό είναι πολύ σπάνιο. Η θερμοκρασία του παιδιού σας θα ανεβοκατεβαίνει περίπου κάθε τέσσερις ώρες. Αυτό αποτελεί τη φυσική μέθοδο του σώματος για την καταπολέμηση μιας μόλυνσης. Αντιπυρετικά φάρμακα μπορεί να μην έχουν καμία συνέπεια στη θερμοκρασία του παιδιού σας ή μειώνουν τη θερμοκρασία μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό είναι φυσιολογικό και δεν πρέπει να προκαλέσει ανησυχία.

Τι προκαλεί πυρετό;

Ο πυρετός δεν είναι αρρώστια, είναι σύμπτωμα (όπως, για παράδειγμα, ο βήχας) που οφείλεται σε πολλά αίτια.

Ο πυρετός συνήθως προκαλείται από μια λοίμωξη κάπου στο σώμα. Ορισμένοι τύποι λοιμώξεων που οδηγούν σε πυρετό περιλαμβάνουν:

• ιογενή (που προκαλείται από έναν ιό) – περίπου εννέα στα δέκα παιδιά με πυρετό θα έχουν μια ιογενή ασθένεια, όπως το κρύωμα, τη γρίπη ή τη γαστρεντερίτιδα

• βακτηριακή (προκαλείται από βακτήρια) – όπως ορισμένες λοιμώξεις του αυτιού, η πνευμονία ή λοιμώξεις των ούρων.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Ένα παιδί μπορεί:

• να φαίνεται αναψοκοκκινισμένο και να το νιώθετε ότι καίει

(τα χέρια και τα πόδια τους μπορεί να νοιώθουν κρύα)

• να αισθάνεται ενοχλημένο και κουρασμένο (που μπορεί να

θέλουν να κοιμηθούν περισσότερο)

• να αναπνέει ταχύτερα ή/και ο παλμός τους είναι γρήγορος ή

‘χτυπά δυνατά’

• να μη θέλει να φάει.

Τα συμπτώματα αυτά είναι όλα λόγω του πυρετού και θα ξεπεραστούν όταν η θερμοκρασία του παιδιού σας ομαλοποιηθεί. Οι πυρετοί είναι πολύ συχνοί στην παιδική ηλικία, ειδικά στα παιδιά που πηγαίνουν σε ημερήσια φροντίδα, βρεφικό σταθμό ή νηπιαγωγείο. Τα παιδιά μπορεί να αρρωστήσουν από ιογενή ασθένεια και να αναπτύξουν πυρετό αρκετές φορές μέσα σ’ ένα χρόνο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά συχνά αρρωσταίνουν από άλλα παιδιά που είναι άρρωστα, συνήθως επειδή μοιράζονται παιχνίδια, τρόφιμα και ποτά και απλά και μόνο με το φτάρνισμα και το βήχα. Το να αρρωστήσουν βοηθά τα παιδιά να δημιουργήσουν ένα ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα, και είναι φυσιολογικό μέρος της παιδικής ηλικίας.

Θεραπεία

Δεν είναι πάντα απαραίτητο να κάνετε θεραπεία για πυρετό. Μπορεί να σας συμβουλεύσουν να δώσετε στο παιδί σας αντιπυρετικά φάρμακα, για να προσφέρετε στο παιδί σας μεγαλύτερη άνεση. Αυτό συνιστάται αν το παιδί σας είναι ενοχλημένο, ευερέθιστο ή πονά και όχι για τη θεραπεία του ίδιου του πόνου. Ο πυρετός δεν είναι επιβλαβής και βοηθά το σώμα του παιδιού να καταπολεμήσει τη λοίμωξη. Με άλλα λόγια, καταπολεμούμε τον πυρετό όχι γιατί αυτός είναι επικίνδυνος, αλλά διότι προκαλεί κακουχία στο παιδί. Εάν το παιδί είναι ζωηρό και έχει όρεξη για παιχνίδι, έστω κι αν έχει 39° , δεν είναι απαραίτητο να πάρει αντιπυρετικό. Με το να μειώσετε τον πυρετό, η ασθένεια του παιδιού σας μπορεί να παραταθεί. Εάν το παιδί σας έχει μια ιογενή ασθένεια είναι πιθανό να καλυτερέψει χωρίς θεραπεία, και τα αντιβιοτικά δεν θα είναι χρήσιμα. Εάν το παιδί σας έχει μια βακτηριακή λοίμωξη μπορεί να χρειαστεί αντιβιοτικά για να καταπολεμήσει τη λοίμωξη.

Η αιτία του πυρετού ενός παιδιού μπορεί να μην είναι προφανής.

Περιστασιακά το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται να κάνει ορισμένες εξετάσεις (όπως δείγματα ούρων και αίματος), για να διαγνώσουν την αιτία της νόσου. Τα αντιπυρετικά φάρμακα κυκλοφορούν σε ποικίλες μορφές (σιρόπια, υπόθετα, σταγόνες κ.ά.). Καθεμία από τις μορφές αυτές περιέχει ορισμένο ποσό δραστικής ουσίας. Η δόση των αντιπυρετικών καθορίζεται ανάλογα με το βάρος του παιδιού, και γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να συμβουλεύονται τον παιδίατρο. Όταν δίνουμε αντιπυρετικό σε μορφή σιροπιού, σωστό είναι, για να είμαστε ακριβείς, να μετρούμε την ποσότητα με μία σύριγγα και όχι με κουταλάκι του γλυκού.

Αντιμετώπιση στο σπίτι.

Δώστε στο παιδί σας να πιει πολύ. Να προσφέρετε συχνά νερό ή αραιωμένο χυμό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν το παιδί σας έχει διάρροια ή εμετό. Αν το θηλάζετε, να του προσφέρετε το στήθος πιο συχνά και στο μεσοδιάστημα να του δώσετε βραστό νερό που κρύωσε, αν χρειαστεί. Μην ανησυχείτε αν το μωρό σας ή το παιδί σας δεν τρώει. Η όρεξή τους θα επανέλθει τη στιγμή που θα νιώσουν καλύτερα (συνήθως μετά από δύο με τρεις ημέρες). Τα υγρά είναι τα πιο σημαντικά, καθώς αυτά συμβάλλουν να προληφθεί η αφυδάτωση (η απώλεια νερού) του παιδιού σας.

Να εξετάσετε το ενδεχόμενο να δώσετε στο παιδί σας παρακεταμόλη  για τον πόνο ή την ενόχληση.

Να ελέγξετε προσεκτικά την ετικέτα για τη σωστή δόση και να βεβαιωθείτε ότι δεν δίνετε στο παιδί σας οποιαδήποτε άλλα προϊόντα που περιέχουν παρακεταμόλη (όπως κάποια φάρμακα για το βήχα και τον πόνο και παρασκευάσματα για το κρύο και τη γρίπη).

Να παρέχετε στο παιδί σας άνεση με πολλές αγκαλιές και διαβεβαίωση.

Να ενθαρρύνετε το παιδί σας να ξεκουραστεί ή να παίξει ήσυχα αν δεν αισθάνεται καλά. Να μη βάλετε το παιδί σας σε κρύο μπάνιο ή σε κρύο ρεύμα αέρα, και να μη δώσετε στο παιδί σας ασπιρίνη. 

Αν ο πυρετός ξεπερνά τους 39,8°C ή το παιδί νιώσει δυσφορία, εκτός από το αντιπυρετικό, θα βοηθούσε ένα ολόσωμο μπάνιο (εφ’ όσον το παιδί το δέχεται). Το νερό πρέπει να έχει θερμοκρασία γύρω στους 30°  (το νερό της βρύσης έχει θερμοκρασία 18-20° C). Το να πλένετε ένα παιδί με πυρετό με σφουγγάρι δεν βοηθά στη μείωση του πυρετού και μπορεί να αναστατώσει το παιδί σας. Είναι προτιμότερο να τα ντύσετε ελαφρά.

Πως να πάρετε τη θερμοκρασία του παιδιού σας

Για να πάρετε τη θερμοκρασία του παιδιού σας, χρησιμοποιήστε ένα ψηφιακό θερμόμετρο, το οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε από ένα φαρμακείο. Ακολουθήστε τις οδηγίες καθώς το κάθε θερμόμετρο είναι διαφορετικό. Είναι καλύτερα να καθοδηγείστε από τον τρόπο που το παιδί σας φαίνεται ή αισθάνεται παρά να ελέγχετε συνεχώς τη

θερμοκρασίας τους.

Τι να περιμένετε

Τα περισσότερα παιδιά αναρρώνουν μέσα σε δύο με τρεις ημέρες, χωρίς περαιτέρω θεραπεία.

Πυρετικοί σπασμοί

Μερικά παιδιά με πυρετό μπορεί να έχουν πυρετικούς (με πυρετό), σπασμούς (νευρική κρίση ή παροξυσμό), όπου το παιδί χάνει τις αισθήσεις του και τα χέρια και τα πόδια τους κινούνται σπασμωδικά. Οι περισσότεροι παροξυσμοί δεν διαρκούν πολύ, συνήθως λιγότερο από δύο λεπτά και δεν έχουν σαν αποτέλεσμα εγκεφαλική βλάβη. Ο παροξυσμός μπορεί να είναι τρομακτικός για το γονέα αλλά δεν είναι επικίνδυνος εκτός αν διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα (συνήθως περισσότερο από 15 λεπτά). Αυτό δεν σημαίνει ότι το παιδί σας έχει επιληψία. Η χρήση της παρακεταμόλης για τον ‘έλεγχο’ του πυρετού δεν θα εμποδίσει τον παροξυσμό και μπορεί να μη μειώσει τη θερμοκρασία.

Τι πρέπει να κάνω αν το παιδί μου πάθει νευρική κρίση;

• Να παραμείνετε ήρεμοι και να μην πανικοβληθείτε.

• Να μην σπρώξετε ή βάλετε τίποτα στο στόμα του παιδιού σας, ούτε και τα δάχτυλά σας.

• Να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας είναι ασφαλές βάζοντας το στο δάπεδο και αφαιρώντας κάθε αντικείμενο που θα μπορούσε να το τραυματίσει.

• Να έχετε υπόψη το χρόνο που άρχισε και σταμάτησε η νευρική κρίση, για να το πείτε στο γιατρό σας.

• Μόλις έχει σταματήσει η νευρική κρίση να βάλετε το παιδί σας να ξαπλώσει σε πλάγια θέση και να το κάνετε να αισθάνεται άνετα.

• Να μην ανακινείστε ή χαστουκίστε το παιδί σας να το ξυπνήσετε.

• Να μη περιορίσετε το παιδί σας.

• Να πάτε το παιδί σας στον παιδίατρο ή το τμήμα επειγόντων περιστατικών (το συντομότερο δυνατό) για μία γενική ιατρική εξέταση για να εξετάσουν αν χρειάζονται θεραπεία της λοίμωξης που προκαλεί τον πυρετό.

Δείτε τον παιδίατρο, αν το παιδί σας:

• Αρνείται να πιει για 12-24 ώρες
• Το παιδί ξυπνά δύσκολα, είναι θολωμένο ή έχει παραλήρημα.
• Έχει υπερβολικούς εμετούς ή διάρροια
• Έκανε σπασμούς.
• Το παιδί κλαίει απαρηγόρητα.
• Παραπονιέται ότι στραβολαίμιασε / τα μάτια τους πονούν από το φως
• Πάσχει από χρόνιο νόσημα που το κάνει πιο ευπαθές σε σοβαρές λοιμώξεις
• Είναι υπνηλία / φαίνεται αδιάθετο
• Αναπτύξει εξάνθημα
• Το παιδί είναι μικρότερο των 3 μηνών
• Δεν καλυτερεύσει σε δύο ή τρεις ημέρες.
• Ο πυρετός είναι πάνω από 40,5 βαθμούς.
• ΠΗΓΗ