Φαρμακείον Αγαμ. Αστεριάδη
Γράφει ο Νίκος Παπαθεοδώρου, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Επίτιμος Διδάκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ιστοριοδίφης.
nikapap@hotmail.com
Όταν ξεναγείται κάποιος στο Λαογραφικό Μουσείο στην επάνω μεγάλη αίθουσα, εντυπωσιάζεται μεταξύ των άλλων και από την παρουσία των ραφιών και των άλλων αντικειμένων του Φαρμακείου του Αγαμέμνονα Αστεριάδη.
Ήταν ένα από τα παλαιότερα, αν όχι το παλαιότερο της Λάρισας, με τις ζυγαριές ακριβείας, τις καταπληκτικές ζωγραφιστές φιάλες και όλα τα απαραίτητα αξεσουάρ ενός παλιού φαρμακείου. Σήμερα, με τις έτοιμες σπεσιαλιτέ των φαρμακοβιομηχανιών, τα φάρμακα προσφέρονται έτοιμα πακεταρισμένα, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, όπου ο φαρμακοποιός πρέπει, σύμφωνα με τη συνταγή του ιατρού, να αναμείξει διάφορα φάρμακα και να δώσει στον ασθενή το απαιτούμενο κατά την κρίση του θεράποντος ιατρού φάρμακο.
Το εσωτερικό του Φαρμακείου του Αγαμέμνονα Αστεριάδη. Πάνω από τα ράφια τα πορτραίτα των Κωνσταντίνου, Αγαμέμνονα και Αχιλλέως Αστεριάδη. Φωτογραφία από την περίοδο όπου είχε τη διαχείριση του Φαρμακείου ο Ν. Βλαχοστέργιος.
Η δωρεά εκ μέρους του ιδιοκτήτη, όλου του περιεχομένου του φαρμακείου στο Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο της πόλης μας, στάθηκε αφορμή για την αναπαράστασή του. Μάλιστα, υπάρχει αναρτημένη ακόμη και η εξωτερική επιγραφή του Φαρμακείου ΑΓΑΜ. Κ. ΑΣΤΕΡΙΑΔΟΥ. Συγκρίνοντας τις δημοσιευόμενες φωτογραφίες, όπως ήταν το κατάστημα εν πλήρη λειτουργία, με τη σημερινή τοποθέτηση όλου του περιεχομένου του ως έκθεμα στο Λαογραφικό Μουσείο, διακρίνουμε μερικές πολύ μικρές διαφορές, χωρίς όμως αυτές να αλλοιώνουν την ομορφιά, την τάξη και την εσωτερική χωροθέτησή του.
Εκείνο που εμφανώς λείπει από την αποκατάστασή του στο Μουσείο είναι η απουσία των τριών ζωγραφικών πορτραίτων μελών της οικογένειας Αστεριάδη, τα οποία εμφανίζονται στην πρώτη φωτογραφία. Βρίσκονται στην οροφή από τα ράφια και αριστερά είναι πρώτο το πορτραίτο του ιδρυτού του φαρμακείου Κωνσταντίνου, στο μέσον του γιου του και διαδόχου του στην επιστήμη Αγαμέμνονα και δεξιά του εξαδέλφου τους και δημάρχου Λάρισας, Αχιλλέα Αστεριάδη, ζωγραφισμένα από τον αδελφό τού Αγαμέμνονα και γνωστό μας ζωγράφο πανελληνίου φήμης Αγήνορα Αστεριάδη. Τα έπιπλα αυτά θυμάμαι πολύ καλά ότι ο πατέρας μου, που ήταν γνωστός του Αγαμέμνονα και ενορίτης του [1], μας έλεγε ότι είχε ακούσει από τον φαρμακοποιό φίλο του ότι ήταν κατασκευασμένα στη Βιέννη και τα είχε παραγγείλει ο πατέρας του Κωνσταντίνος Αστεριάδης, ο οποίος απεβίωσε το 1908. Άρα η κατασκευή τους ήταν πολύ παλιά, πριν το 1908.
Το Φαρμακείο του Αστεριάδη Βρισκόταν στη βορειοανατολική γωνία της Κεντρικής πλατείας Θέμιδος, επί της οδού Αλεξάνδρας (Κύπρου σήμερα), σε επαφή με το παντοπωλείο Μενέλαου Καρυώτη. Το τελευταίο βρισκόταν στη γωνία Κύπρου και Πανός. Θεωρείται το παλαιότερο φαρμακείο της Λάρισας και λειτουργούσε από την περίοδο της Τουρκοκρατίας [2]. Το ίδρυσε ο εμπειρικός ιατρός και βοτανολόγος Αναστάσιος Αστεριάδης στη δεκαετία του 1860 και λειτούργησε σαν Βοτανοπωλείο. Ακολούθησε ο ανιψιός του Κωνσταντίνος Αστεριάδης (1856-1908), ο οποίος εργαζόταν από μικρό παιδί κοντά του. Ο τελευταίος πέθανε το 1908 σε ηλικία 52 ετών και ως διάδοχος προοριζόταν ο πρωτότοκος γιος του Αγαμέμνων (1895-1953), ο οποίος όμως τη χρονολογία του θανάτου του πατέρα του ήταν μόλις 13 ετών και μέχρις ότου αποφοιτήσει το φαρμακείο λειτουργούσε με την εποπτεία άλλων φαρμακοποιών (Φώτη Παπαζήση, Ελένη Γρυπάρη). Ο Αγαμέμνων σπούδασε φαρμακευτική και κληρονόμησε το φαρμακείο του πατέρα του, το οποίο λειτούργησε μέχρι τον θάνατό του το 1953. Την περίοδο εκείνη ανέλαβε να συνεχίσει τη λειτουργία του ο φαρμακοποιός της Λάρισας Νικόλαος Βλαχοστέργιος, ο οποίος το διατήρησε μέχρι την κατεδάφισή του, για να κατασκευαστεί η σημερινή πολυώροφη οικοδομή.
[1]. Η κατοικία της οικογένειας, το Αστεριαδέικο όπως το ονόμαζαν, βρισκόταν στη συμβολή των σημερινών οδών Ρούσβελτ και πατριάρχου Γρηγορίου Ε’ . Μάλιστα, ο Αγήνορας Αστεριάδης το έχει αποτυπώσει σε ένα έργο του με αυτήν την ονομασία.
[2]. Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Το Φαρμακείο του Κων. Αστεριάδη στη Λάρισα. Ιστορικά τεκμήρια, εφ. «Ελευθερία», Λάρισα, ένθετο «Πολιτισμός», φύλλο της 22ας Δεκεμβρίου 2011.
