Νεότερα δεδομένα για τη θεραπεία του διαβήτη

Στις 14 Νοεμβρίου είναι η παγκόσμια ημέρα διαβήτη, που στόχο έχει την ευαισθητοποίηση του κοινού και την ενημέρωσή του για το πρόβλημα αυτό.

Η συγκεκριμένη ημερομηνία επελέγη καθώς συμπίπτει με την επέτειο της γέννησης του Sir Frederick Grant Banting, του νεότερου μέχρι σήμερα βραβευθέντος με Νόμπελ ιατρικής, που τού απονεμήθηκε σε ηλικία μόλις 32 ετών, και ο οποίος μαζί με τον Charles Best ανακάλυψε την ινσουλίνη και τις θεραπευτικές της ιδιότητες το έτος 1922, ανοίγοντας το δρόμο για τη θεραπεία του διαβήτη.

Το σύμβολο της παγκόσμιας ημέρας διαβήτη είναι από το 2007 ένας μπλε κύκλος, προς υπενθύμιση της παγκόσμιας συσπείρωσης που απαιτείται για την αντιμετώπιση του διαβήτη, η οποία είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μάλιστα 8,7 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως νοσούν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (ΣΔ1).

Στην χώρα μας υπάρχουν σήμερα περίπου 30.000 ασθενείς, ενώ υπολογίζεται ότι περίπου 5.000 συνάνθρωποί μας θα ζούσαν σήμερα αν είχαν λάβει έγκαιρη και σωστή θεραπεία. Είναι, λοιπόν, ώρα να κινητοποιηθούμε ακόμα περισσότερο, να βελτιώσουμε τις συνθήκες και να σώσουμε ζωές με: πρόληψη και ενημέρωση έγκαιρη διάγνωση πρόσβαση σε ινσουλίνες πρόσβαση σε αναλώσιμα προϊόντα πρόσβαση στα νέα τεχνολογικά μέσα θεραπείας. Η θεραπεία με ινσουλίνη βραδείας και ταχείας δράσης είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας.

Ο κάθε μικρός ασθενής μας πρέπει, με τη βοήθεια του γιατρού και του φροντιστή του, να λάβει την καταλληλότερη για εκείνον θεραπεία από τις επιλογές που δίνει η επιστήμη και η τεχνολογία. Σήμερα, τα βασικά όπλα μας για την αντιμετώπιση του διαβήτη είναι οι πένες, οι αντλίες και οι καταγραφείς συνεχούς μέτρησης γλυκόζης (CGM).

Οι ΠΕΝΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: – Προγεμισμένες πένες με ινσουλίνη, με ακέραιες μονάδες δοσολογίας ινσουλίνης – Πένες πολλαπλών χρήσεων με φυσίγγια ινσουλίνης, που δίνουν τη δυνατότητα να χορηγούνται ακόμα και μισές μονάδες ινσουλίνης – Έξυπνες πένες, που καταγράφουν το χρονικό διάστημα μεταξύ των δόσεων καθώς και τις προηγούμενες δόσεις, ενώ μέσω της τεχνολογίας NFC επιτυγχάνεται η μεταφορά στοιχείων σε μια εφαρμογή των φροντιστών και του θεράποντος ιατρού, προς αποφυγή χαμένων ή διπλών δόσεων.

Με τις ΑΝΤΛΙΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ επιτυγχάνεται η συνεχής χορήγηση ινσουλίνης ταχείας δράσης μέσω μιας μικρής συσκευής που μιμείται τον τρόπο λειτουργίας ενός υγιούς παγκρέατος, εξαλείφοντας έτσι την ανάγκη για συνεχείς και επίπονες ενέσεις. Οι αντλίες χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: – Ενσύρματες, στο μέγεθος ενός μικρού κινητού, που διαθέτουν έναν μικρό καθετήρα μέσω του οποίου εγχύεται υποδόρια η ινσουλίνη. Οι αντλίες αυτές τοποθετούνται εύκολα σε μια θήκη, και στηρίζονται συνήθως στη ζώνη του ενδύματος του ασθενούς – Ασύρματες και αυτοκόλλητες σε διάφορα σημεία του σώματος, οι οποίες είναι σχεδόν αθέατες.

Όσον αφορά τους ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ (CGM), αυτοί καθιστούν εφικτό το να χορηγείται η δόση της ινσουλίνης μέσω μιας εφαρμογής κινητού τηλεφώνου εκτελώντας έναν αλγόριθμο. Το πλεονέκτημα της συγκεκριμένης μεθόδου είναι ότι η αντλία στην περίπτωση αυτή μαθαίνει τις ανάγκες του ασθενούς και ταυτόχρονα έχει τη δυνατότητα να διορθώσει τις υψηλές ή να αναχαιτίσει τις υπογλυκαιμικές τάσεις. Αυτό επιτυγχάνεται με την επικοινωνία μέσω Bluetooth με έναν καταγραφέα συνεχούς μέτρησης γλυκόζης (CGM), ο οποίος μεταφέρει τα σχετικά δεδομένα σε μια εφαρμογή στο κινητό του φροντιστή/γονέα (που πρέπει βέβαια να βρίσκονται συνδεδεμένοι μέσω δικτύου με τον ασθενή), διατηρώντας έτσι τις τιμές της γλυκόζης στο επιθυμητό εύρος.

Ας σημειωθεί ότι η συνεχής καταγραφή των τιμών γλυκόζης μέσω εξαρτημάτων CGM αποζημιώνεται πλέον πλήρως από τον ΕΟΠΠΥ. Τέλος, το πιο πρόσφατο επίτευγμα της τεχνολογίας στον κλάδο αυτό, που έχει αρχίσει ήδη να εφαρμόζεται σε παγκόσμιο επίπεδο με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, είναι το λεγόμενο «τεχνητό πάγκρεας», ένα κλειστό αυτοματοποιημένο κύκλωμα που επιτρέπει την αυτόματη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης, προσομοιάζοντας δηλαδή την ενδοκρινή λειτουργία ενός υγιούς παγκρέατος. Σύσσωμη η ιατρική κοινότητα είναι προσανατολισμένη στις εξελίξεις της τεχνολογίας και στις νέες δυνατότητες που παρέχει στους θεράποντες ιατρούς, δίνοντας σταδιακά όλο και μεγαλύτερες ελπίδες για την τελειοποίηση της τεχνητής παγκρεατικής λειτουργίας, και για τη βέλτιστη διαχείριση του διαβήτη, με απώτερο σκοπό την απλοποίηση της καθημερινότητας του ασθενούς, και με γνώμονα βεβαίως πάντοτε την απόλυτη ασφάλεια για εκείνον.

Στο μυαλό έρχεται η γνωστή ρήση του Νέλσον Μαντέλα πως «Πάντα κάτι φαίνεται αδύνατο, μέχρι να πραγματοποιηθεί», και η ελπίδα όλων μας είναι να έρθει σύντομα η μέρα που τα προβλήματα που φέρνει ο διαβήτης στην καθημερινότητα και τη ζωή του ασθενούς θα αποτελούν παρελθόν, και η αντιμετώπισή τους θα είναι πια υπόθεση «ρουτίνας».

Χριστίνη Λαδάκη , Παιδοενδοκρινολόγος, Επιμελήτρια Τμήματος Παιδικής & Εφηβικής Παχυσαρκίας, Επιμελήτρια Τμήματος Ενδοκρινολογίας – Παιδικού Διαβήτη ΙΑΣΩ Παίδων