Όλες οι εξελίξεις στις ολικές αρθροπλαστικές γόνατος & ισχίου

Σημαντικές παρεμβάσεις βελτιώνουν το αποτέλεσμα των συγκεκριμένων επεμβάσεων, δημιουργώντας νέα θετικά δεδομένα σε αυτό το πεδίο.

H ολική αρθροπλαστική γόνατος και ισχίου είναι η επέμβαση εκλογής για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας τελικού σταδίου, της φθοράς δηλαδή των αρθρώσεων που δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί με συντηρητικό (μη χειρουργικό) τρόπο και θίγει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Πρόκειται για την επέμβαση κατά την οποία αφαιρούνται τα φθαρμένα τμήματα της άρθρωσης και τοποθετείται μία πρόθεση (εμφύτευμα) από κράμα μετάλλων (κυρίως τιτανίου) και πολυαιθυλένιο.

Η συγκεκριμένη πράξη (τοποθέτηση πρόθεσης στη θέση των αφαιρεθέντων φθαρμένων τμημάτων) γίνεται με διαφορετικούς τρόπους και διαφορετικές μεθόδους και η προσπάθεια να προβληθεί ή να υπονοηθεί εναλλακτική πρακτική αποτελεί πλάνη.

Η επιτυχία της επέμβασης στηρίζεται στη σωστή επιλογή των ασθενών βάσει αυστηρών ενδείξεων, στην ιατρική γνώση κι εμπειρία, στην τήρηση των αρχών της χειρουργικής «τέχνης», στην ορθή διαδικασία αποκατάστασης και στη δυνατότητα επιτυχούς αντιμετώπισης των όποιων επιπλοκών.

Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν πολυεπίπεδες παρεμβάσεις που βελτίωσαν επιπλέον τα ήδη καλά αποτελέσματα των επεμβάσεων των ολικών αρθροπλαστικών.

Οι σημαντικότερες αυτών είναι :

• Ελαχιστοποίηση των προσπελάσεων

Οι εξελίξεις στις χειρουργικές τεχνικές με την παράλληλη κατασκευή ειδικών εργαλείων επιτρέπει στους Ορθοπαιδικούς Χειρουργούς να εκτελούν την ολική αρθροπλαστική γόνατος και ισχίου μέσα από τομές μικρότερες από αυτές που χρησιμοποιούνταν κατά το παρελθόν.

Η μικρή παρεμβατικότητα (minimal invasive surgery – MIS) αναφέρεται σε τεχνικές κατά τις οποίες το μήκος της χειρουργικής τομής, αλλά κυρίως ο τρόπος προσπέλασης έχουν τροποποιηθεί, ώστε να ελαχιστοποιείται ο τραυματισμός των ιστών και η διατομή των μυών.

Τα οφέλη πέραν του – δευτερευούσης σημασίας – αισθητικού αποτελέσματος, είναι σημαντικά και αφορούν τόσο στην εξαιρετική αποκατάσταση στην άμεση μετεγχειρητική περίοδο όσο και στο τελικό λειτουργικό αποτέλεσμα, μειώνοντας ταυτόχρονα τον χειρουργικό χρόνο, τον μετεγχειρητικό πόνο και την απώλεια αίματος.

Οι όροι MIS, AMIS, ALMIS κ.τ.λ. αναφέρονται στην προσπέλαση που χρησιμοποιεί ο χειρουργός για να εκτελέσει την επέμβαση.

• Βελτίωση των προθέσεων

Tα εμφυτεύματα που χρησιμοποιούνται στις επανορθωτικές επεμβάσεις του γόνατος και του ισχίου βελτιώνονται συνεχώς, σε ό,τι αφορά τα κράματα των μετάλλων, τον ανατομικό σχεδιασμό και την ακριβή προσέγγιση της κινηματικής των αρθρώσεων.

Ιδιαίτερη αξία αποκτά η δυνατότητα επιλογών για δεξί ή αριστερό, για άντρες ή γυναίκες και οι πολλές επιλογές προσαρμογής και διαμόρφωσης των προθέσεων για ειδικές περιπτώσεις.

Η βελτίωση στην κατασκευή των εμφυτευμάτων συνέβαλε σημαντικά στην ισχυρότερη οστική ενσωμάτωση αυτών και στη μείωση των προϊόντων φθοράς κατά τη χρήση, στοιχεία κρίσιμα για τη μακροβιότητα και αντοχή των προθέσεων.

Παράλληλα, συμμετέχει σε μεγάλο βαθμό στο καλό λειτουργικό αποτέλεσμα και στην επιτυχή προσπάθεια των ασθενών να επανέλθουν στις επιθυμητές σωματικές δραστηριότητες.

• Εντατικοποίηση των πρωτοκόλλων αποκατάστασης

Τα πρωτόκολλα άμεσης μετεγχειρητικής κινητοποίησης Fast Track, που εφαρμόζονται με τη συνεργασία χειρουργού, αναισθησιολόγου και φυσιοθεραπευτή, έχουν συμβάλει σημαντικά στην ταχύτερη αποκατάσταση και στη μείωση των ημερών νοσηλείας, με προφανή οφέλη για τους ασθενείς.

Είναι αυτονόητο ότι η εφαρμογή τους γίνεται με αυστηρά κριτήρια ασφάλειας και όχι στο πλαίσιο του άσκοπου εντυπωσιασμού.

• Χρήση ρομποτικών και ψηφιακών συστημάτων

Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στις επεμβάσεις των ολικών αρθροπλαστικών γόνατος και ισχίου συστήματα υποβοήθησης (ρομποτικά, ψηφιακά, πλοήγησης) τα οποία χαρτογραφώντας την ανατομική ιδιαιτερότητα της άρθρωσης, προσδίδουν ακρίβεια στην εκτέλεση της επέμβασης.

Όλα αυτά τα συστήματα, ανεξάρτητα από την ποικιλία των εταιρειών, των ονομάτων, των σχεδιασμών, της φορητότητας και των επιμέρους χαρακτηριστικών, λειτουργούν με έναν κοινό τρόπο.

Χαρτογραφούν την ανατομία της άρθρωσης και καθοδηγούν τον χειρουργό να εκτελέσει τις παρεμβάσεις στα οστά (οστεοτομίες) με μεγάλη ακρίβεια.

Η ακρίβεια μεταφράζεται σε πλήρες εύρος κίνησης, άριστο άξονα και εξισορρόπηση των μαλακών μορίων στο γόνατο και σε σταθερότητα της άρθρωσης του ισχίου και αποφυγή ανισοσκελίας.

Πρόκειται για χρήσιμα εργαλεία στα χέρια έμπειρων χειρουργών, προκειμένου να τελειοποιήσουν το αποτέλεσμά τους, συμπληρώνοντας και όχι ακυρώνοντάς τους.

Ο συνδυασμός των παραπάνω στοιχείων εξασφαλίζει άριστο και άμεσο λειτουργικό αποτέλεσμα, μεγάλη διάρκεια αντοχής των προθέσεων και ελαχιστοποίηση των πιθανών επιπλοκών.

• Ολική αρθροπλαστική ταυτόχρονα στα δύο γόνατα

Οι ασθενείς που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα γόνατος στην πλειοψηφία τους εμφανίζουν το πρόβλημα και στα δύο σκέλη.

Η συνήθης τακτική είναι να χειρουργούνται στο ένα και μετά από 4-6 μήνες στο άλλο, υποφέροντας όλο αυτό το διάστημα από τον πόνο του μη χειρουργημένου γόνατος.

Είναι αυτονόητα βολικό να χειρουργηθούν ταυτόχρονα και στα δύο γόνατα, είναι όμως ασφαλές;

Εκμεταλλευόμενοι τις ευεργετικές συνέπειες των προαναφερόμενων βελτιώσεων και ιδιαίτερα τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, και με δεδομένη την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών και της συνολικής επιβάρυνσης του οργανισμού (πόνος, αιμορραγία, πνευμονική εμβολή, φλεγμονές), η επέμβαση εκτελείται σε επιλεγμένους ασθενείς με ασφάλεια ταυτόχρονα και στα δύο γόνατα.

Οι ασθενείς κινητοποιούνται από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα και λαμβάνουν εξιτήριο σε 2-3 ημέρες.

Τα τελευταία χρόνια εκτελούνται από την ομάδα μου, «διπλές» επεμβάσεις με ασφάλεια, εξαιρετικά αποτελέσματα και ταχύτατη αποκατάσταση, προσφέροντας στους ασθενείς οριστική ανακούφιση από το πρόβλημά τους, με ένα χειρουργείο και μία νοσηλεία.

Στέφανος Αναστασόπουλος, MD, MSc, Διευθυντής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής ΙΑΣΩ Γενική Κλινική