Tι είναι η προεμμηνορρυσιακή δυσφορική διαταραχή (PMDD) και ποια η διαφορά της από το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο (PMS);

Το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο (PMS) περιλαμβάνει τα σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινότητά της γυναίκας τις 2 εβδομάδες πριν από την έναρξη της περιόδου. Αυτά τα συμπτώματα συνήθως βελτιώνονται μόλις ξεκινήσει η περίοδος και συχνά εξαφανίζονται μέχρι το τέλος αυτής.

Σχεδόν όλες οι γυναίκες έχουν κάποια προεμμηνορρυσιακά συμπτώματα. Τα συμπτώματα κάθε γυναίκας είναι διαφορετικά, αλλά τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:

-αλλαγές διάθεσης

-αίσθημα κατάθλιψης, ευερεθιστότητας ή κακής διάθεσης

-αίσθημα αναστάτωσης, άγχους ή ευσυγκινησίας

-κόπωση ή δυσκολία στον ύπνο

-πονοκεφάλους

-αλλαγές στην όρεξη και επιθυμία για φαγητό

-κατακράτηση υγρών και αίσθημα φουσκώματος

-αλλαγές στο δέρμα ή στα μαλλιά

-πόνο ή ευαισθησία στους μαστούς

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από μήνα σε μήνα, αν και τείνουν να σχηματίζουν ένα μοτίβο με την πάροδο του χρόνου.

Μικρό ποσοστό γυναικών παρουσιάζουν αρκετά σοβαρό PMS που επηρεάζει δυσμενώς την καθημερινότητά τους.

Ορισμένες όμως γυναίκες εμφανίζουν μια ακόμη πιο έντονη προεμμηνορρυσιακή διαταραχή  γνωστή ως προεμμηνορρυσιακή δυσφορική διαταραχή (PMDD).

Η  PMDD είναι μια κυκλική, ορμονική διαταραχή της διάθεσης με συμπτώματα που εμφανίζονται κατά την ωχρινική φάση του  κύκλου ( 14 ημέρες πριν την έναρξη της περιόδου) και υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες από την έμμηνο ρύση .

Επηρεάζει περίπου το 5,5% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και τα συμπτώματα μπορούν να προκληθούν ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια του αναπαραγωγικού κύκλου ζωής – από την εμμηναρχή έως την περιεμμηνόπαυση.

Η PMDD προκαλείται από μια μη φυσιολογική αντίδραση του εγκεφάλου σε φυσιολογικές αλλαγές στις ορμόνες κατά τη διάρκεια του κύκλου. Όσοι έχουν PMDD έχουν φυσιολογικά επίπεδα ορμονών και φυσιολογικές «διακυμάνσεις», αλλά ο εγκέφαλος δεν μπορεί να προσαρμοστεί σε αυτές τις φυσιολογικές μηνιαίες αλλαγές για άγνωστο λόγο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

-Αλλαγές διάθεσης/συναισθημάτων (π.χ. εναλλαγές διάθεσης, ξαφνική αίσθηση θλίψης ή δακρύων, ή αυξημένη ευαισθησία στην απόρριψη) μέχρι και αυτοκτονική διάθεση

-Ευερεθιστότητα, θυμός ή αυξημένες διαπροσωπικές συγκρούσεις

-Καταθλιπτική διάθεση, αισθήματα απελπισίας, αίσθημα ενοχής

-Ανησυχία, ένταση

-Μειωμένο ενδιαφέρον για συνήθεις δραστηριότητες (π.χ. εργασία, σχολείο, φίλοι, χόμπι)

-Δυσκολία συγκέντρωσης, εστίασης ή σκέψης

-Κούραση ή χαμηλή ενέργεια

-Αλλαγές στην όρεξη, επιθυμία για φαγητό, υπερφαγία

-Υπερβολική υπνηλία ή αϋπνία

-Αίσθημα υπερέντασης ή εκτός ελέγχου

-Σωματικά συμπτώματα όπως ευαισθησία ή πρήξιμο στο στήθος, πόνος στις αρθρώσεις ή στους μύες, φούσκωμα ή αύξηση βάρους

Η διάγνωση της PMDD απαιτεί την παρουσία ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ πέντε από αυτά τα συμπτώματα, ένα από τα οποία πρέπει να είναι “βασικό συναισθηματικό σύμπτωμα” (ένα από τα τέσσερα πρώτα συμπτώματα).

Αυτά τα συμπτώματα που μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρά, συμβαίνουν ΜΟΝΟ κατά τη διάρκεια 1-2 εβδομάδων πριν από την έναρξη της περιόδου  – επομένως τα συμπτώματα μοιάζουν με σοβαρή διαταραχή της διάθεσης, αλλά είναι παρόντα μόνο σε αυτό το προεμμηνορρυσιακό χρονικό παράθυρο .

Η PMDD είναι η μόνη μορφή προεμμηνορρυσιακής διαταραχής που ταξινομείται επί του παρόντος στο DSM-V (  προστέθηκε στο DSM-5 το 2013 ως καταθλιπτική διαταραχή).

Επί του παρόντος δεν υπάρχει εξέταση αίματος για τη διάγνωση της PMDD . Η διάγνωση θα πρέπει να γίνεται με προσεκτική καθημερινή παρακολούθηση των συμπτωμάτων για τουλάχιστον δύο μήνες.

Μη δημοσιευμένα στοιχεία από την παγκόσμια έρευνα IAPMD δείχνουν ότι:

– Οι ασθενείς περίμεναν κατά μέσο όρο 12 χρόνια για να λάβουν ακριβή διάγνωση PMDD.

– Οι ασθενείς είδαν κατά μέσο όρο 6 διαφορετικούς ιατρούς πριν λάβουν τη διάγνωση PMDD.

ΡΕΤΣΙΑΝΗΣ Δ. ΘΩΜΑΣ