Χαμηλό απόθεμα ωαρίων: μια πρόκληση που ξεπερνιέται
Δρ. Μιχάλης Κυριακίδης, MD, MSc, Γυναικολόγος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Αναπληρωτής Επιστημονικός Διευθυντής Embryolab
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει σημαντικά βήματα ώστε οι μέθοδοι της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής να γίνουν περισσότερο επιτυχημένες αλλά και φιλικές προς τον ασθενή. Είναι εμφανές πλέον ότι η ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών είναι απαραίτητη για την επιτυχία της εξωσωματικής, δεδομένου ότι διευκολύνει τη στρατολόγηση και συλλογή πολλαπλών ωαρίων και, ως εκ τούτου, επιτρέπει συχνά πολλαπλές εμβρυομεταφορές.
Τα χαρακτηριστικά των ασθενών της εξωσωματικής έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ολοένα και περισσότερες γυναίκες μεγαλύτερης αναπαραγωγικής ηλικίας επιθυμούν να γίνουν μητέρες. Παρότι πολλές από αυτές τις ασθενείς θα έχουν κοινά χαρακτηριστικά, διακρίνουμε μια ξεχωριστή ομάδα γυναικών που βρίσκονται σε θεραπεία εξωσωματικής και χαρακτηρίζονται ως πτωχές απαντήτριες, δηλαδή γυναίκες με χαμηλή ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή διέγερσης. Η ομάδα αυτή των γυναικών δεν θα ανταποκριθεί υπερβολικά στην ωοθηκική διέγερση παρά τις υψηλές δόσεις φαρμακευτικής αγωγής που μπορεί να χρησιμοποιηθούν. Σε αυτήν την ομάδα γυναικών, η καλύτερη εναλλακτική είναι ο ήπιος διεγερτικός κύκλος.
Με τον όρο «ήπια διέγερση» αναφερόμαστε τόσο στη χαμηλή δόση φαρμακευτικής αγωγής όσο και στον περιορισμό της ορμονικής επιβάρυνσης κατά τον κύκλο θεραπείας. Η φαρμακευτική αγωγή σε αυτούς τους κύκλος υποδεικνύεται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε γυναίκας και μπορεί να περιλαμβάνει από διεγερτικά χάπια μέχρι ενέσιμα σκευάσματα. Βιβλιογραφικές αναφορές εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες έχουν συνδέσει τα πρωτόκολλα ήπιας διέγερσης με λήψη καλύτερης ποιότητας ωάριων και επίτευξη υψηλών ποσοστών κύησης. Πιθανό μια ομοιογενής ομάδα καλής ποιότητας ωαρίων να οφείλεται είτε στην καλύτερη φυσική επιλογή από την ωοθήκη είτε στην μικρότερη έκθεση στα διεγερτικά φάρμακα. Το όφελος των ήπιων διεγερτικών πρωτοκόλλων δεν περιορίζεται μόνο στα χαρακτηριστικά των ωαρίων αλλά επεκτείνεται τόσο στο ορμονικό περιβάλλον της μήτρας όσο και τη διαδικασία της εμφύτευσης. Πλέον, υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την κλινική αποτελεσματικότητα της ήπιας διέγερσης σε επίπεδα που είναι συγκρίσιμα με την συμβατική ωοθηκική διέγερση.
Η εξωσωματική με ήπια διέγερση φαίνεται να έχει πολλά πλεονεκτήματα:
- Παρόμοια ποσοστά εγκυμοσύνης με την κλασική εξωσωματική
- Αυξημένη ασφάλεια
- Μειωμένο κίνδυνο για το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (OHSS) και πολύδυμες κυήσεις
- Μειωμένα ποσοστά περι-γεννητικών επιπλοκών
- Αυξημένη ικανοποίηση των ασθενών και χαμηλότερο οικονομικό κόστος
Κάθε γυναίκα είναι μοναδική και το ίδιο ισχύει και για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας. Η ήπια ωοθηκική διέγερση αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη επιλογή για ορισμένες γυναίκες και ένα πολύ χρήσιμο ιατρικό εργαλείο. Σε κάθε περίπτωση όμως, η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση και συζήτηση με τον ειδικό γονιμότητας.
