ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ SARS-COV-2 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ (RMDS)

EULAR ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020 – ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ SARS-COV-2 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ (RMDS)

Η πανδημία COVID-19 επηρέασε σοβαρά όλες τις πτυχές της ζωής το 2020. Αυτή η πανδημία επηρέασε επίσης ασθενείς με ρευματολογικές και μυοσκελετικές παθήσεις (RMDs) και επηρέασε τη φροντίδα που τους δόθηκε. Με την ανάπτυξη εμβολίων, το μέλλον γίνεται λαμπρότερο. Ωστόσο, η δυνατότητα εμβολιασμού εγείρει επίσης πολλές ερωτήσεις, ειδικά για ασθενείς με φλεγμονώδεις ρευματικές παθήσεις και ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα που μπορεί να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Για να αντιμετωπίσει αυτά τα ερωτήματα, η EULAR δημιούργησε μια Ειδική Ομάδα εκπροσώπων των συνιστωσών της, δηλαδή των ασθενών, επαγγελματιών υγείας και ρευματολόγων με εμπειρία στον τομέα που ασχολήθηκαν με τις αντίστοιχες πτυχές του θέματος.

Το παρόν κείμενο βασίζεται σε γνώσεις που είναι διαθέσιμες αυτή τη στιγμή, συνειδητοποιώντας ότι δεν υπάρχουν ακόμη συγκεκριμένα δεδομένα σχετικά με την απόδοση των αναδυόμενων εμβολίων COVID σε ασθενείς με ρευματικά και μυοσκελετικά νοσήματα και σε ασθενείς που έλαβαν φάρμακα που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Τους επόμενους μήνες αναμένουμε ότι θα συλλεχθούν πιο σχετικές πληροφορίες. Όταν διαβάζετε αυτές τις πληροφορίες, λάβετε υπόψη ότι αυτό το κείμενο θα πρέπει να ενημερωθεί όταν γίνουν διαθέσιμες νέες πληροφορίες.

Γενικά, πολλά διαφορετικά είδη εμβολίων χρησιμοποιούνται σε εθνικά προγράμματα εμβολιασμού. Όλα τα εμβόλια που βρίσκονται επί του παρόντος υπό ανάπτυξη ειδικά για το COVID-19 είναι εμβόλια μη ζώντων οργανισμών, που δεν μπορούν να σας προκαλέσουν την ιογενή νόσο, που δεν μπορούν να μεταφέρουν μόλυνση σε εσάς, ούτε μπορούν να μετατρέψουν τις γενετικές σας πληροφορίες. Αυτά τα εμβόλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια σε ασθενείς με ρευματικά και μυοσκελετικά νοσήματα, καθώς και σε ασθενείς που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα. Άλλα εμβόλια μη ζώντων οργανισμών έχει αποδειχθεί ότι λειτουργούν σε ασθενείς με καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. Για να το πούμε πιο έντονα, δεν υπάρχει λόγος να παρακρατήσουμε αυτά τα εμβόλια από ασθενείς με RMDs και από ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Τα ακόλουθα διαφορετικά εμβόλια SARS-CoV-2 βρίσκονται επί του παρόντος σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης. Εμβόλια βασισμένα στο mRNA [όπως αυτά της Pfizer / BioNTech και της Moderna], σε ανοσοενισχυτικές πρωτεΐνες [όπως από το Novavax] και σε μη αντιγράψιμους φορείς [όπως από την Astra-Zeneca και από την Janssen].

Οι εμβολιασμοί πρέπει κατά προτίμηση να χορηγούνται όταν η ασθένεια βρίσκεται σε ύφεση. Προτιμάται επίσης ο εμβολιασμός πριν από την προγραμματισμένη ανοσοκαταστολή εάν είναι εφικτό. Φυσικά, αυτό δεν είναι πάντα δυνατό. Ο εμβολιασμός είναι πιο αποτελεσματικός όταν το ποσό ή το επίπεδο ανοσοκαταστολής είναι χαμηλό. Ωστόσο, ο κίνδυνος έξαρσης της νόσου είναι πραγματικός και επομένως δεν συνιστάται η μείωση του φαρμάκου σας.

Φυσικά, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ο γιατρός σας μπορεί να επιλέξει κάτι διαφορετικό, ανάλογα με την προσωπική σας κατάσταση και / ή με τη φαρμακευτική αγωγή που χρησιμοποιείτε. Εάν έχετε αμφιβολία για οτιδήποτε συμβουλευτείτε τον ρευματολόγο σας.

Ανεξάρτητα από τον εμβολιασμό SARS-CoV-2, ο εμβολιασμός κατά του Πνευμονιόκοκκου και της Γρίπης συνιστάται ανεπιφύλακτα σε ασθενείς με RMDs και σε ασθενείς που υποβάλλονται σε φαρμακευτική θεραπεία με που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Συχνές ερωτήσεις από ασθενείς με RMD και ασθενείς που χρησιμοποιούν φάρμακα που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα:

• Χρειάζομαι εμβολιασμό; Είναι σοφό για όλους να εμβολιάζονται κατά του COVID-19.
• Χρειάζομαι επείγοντα εμβολιασμό; Οι χώρες έχουν εντελώς διαφορετικούς κανόνες. Πολλές χώρες τοποθετούν τις προτεραιότητές τους αυτή τη στιγμή βάση ηλικίας, όπως πχ τους τροφίμους και το προσωπικό σε κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων στην κορυφή της λίστας προτεραιοτήτων τους.
• Είναι ένα εμβόλιο καλύτερο για μένα από ένα άλλο; Πολύ νωρίς για να πούμε με τις παρούσες πληροφορίες. Ο εμβολιασμός από οποιοδήποτε εμβόλιο είναι καλύτερος από κανέναν εμβολιασμό.
• Είχα το COVID-19 και είχα θεραπευτεί από αυτό. Πρέπει να εμβολιαστώ; Προς το παρόν, δεν υπάρχουν δεδομένα, αλλά ο εμβολιασμός μετά το COVID-19 θεωρείται ασφαλής και πιθανώς παρέχει πρόσθετη προστασία.
• Μπορώ να κάνω τον εμβολιασμό εάν παίρνω αντιρευματικά ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα; Ναι μπορείς. Η μόνη εξαίρεση θα μπορούσε να είναι το Rituximab. Σε περίπτωση που χρησιμοποιείτε το Rituximab, συμβουλευτείτε τον ρευματολόγο σας.
• Τα εμβόλια παρεμβαίνουν στο φάρμακο μου; Όχι.
• Ποιον πρέπει να συμβουλευτώ πριν από τον εμβολιασμό – τον γενικό γιατρό μου ή τον ρευματολόγο μου; Εάν έχετε συγκεκριμένες ερωτήσεις ο ρευματολόγος σας θα ήταν η προτιμώμενη πηγή πληροφοριών.
• Τι δεδομένα πρέπει να λάβω υπόψη για να πάρω τη σωστή απόφαση; Την κατάσταση του νοσήματός σας (εάν βρίσκεστε σε έξαρση ή ύφεση), τη φαρμακευτική σας αγωγή, και τα πιθανά υποκείμενα νοσήματα
• Τι γίνεται σχετικά με τις παρενέργειες; Είναι μάλλον νωρίς για οριστική απάντηση, αλλά μέχρι τώρα, τα υπό εξέταση εμβόλια είναι εντυπωσιακά ασφαλή εν συγκρίσει με όσα γνωρίζουμε σε σχέση με τον εμβολιασμό κατά της γρίπης.
• Τι θα πρέπει να κάνω στην περίπτωση έξαρσης της νόσου μου; Επικοινωνήστε με το ρευματολόγο σας για να το συζητήσετε.
• Στην περίπτωση που έχω σοβαρές παρενέργειες; Είναι αρκετά απίθανο να παρουσιάσετε, αλλά θα πρέπει να μιλήσετε στο ρευματολόγο σας σε αυτήν την περίπτωση.
• Το εμβόλιο θα ενεργοποιήσει τη νόσο μου; Είναι αρκετά απίθανο κάτι τέτοιο, αλλά δεν έχουμε αρκετή σχετική εμπειρία ακόμη.
• Θα χρειάζομαι ετήσιο εμβολιασμό, όπως πχ με τη γρίπη; Πιθανόν ναι.
• Υπάρχουν μακροπρόθεσμες παρενέργειες; Είναι νωρίς ακόμη για οριστική απάντηση, ωστόσο τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι είναι εξαιρετικά ασφαλή.
• Κινδυνεύω περισσότερο να κολλήσω COVID-19; Μέχρι τώρα δεν έχει αποδειχθεί υψηλότερος κίνδυνος να νοσήσουν ασθενείς με ρευματικά και μυοσκελετικά νοσήματα.
• Έχω μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσω βαρύτερα; Όχι από τη νόσο σας αυτή καθαυτή, αλλά, όπως και στον γενικό πληθυσμό, όπου εμπλέκεται εκτεταμένη βλάβη σε κάποιο όργανο (πχ περιπτώσεις που κάνουν αιμοκάθαρση λόγω νεφρικής ανεπάρκειας, σοβαρή πνευμονική ανεπάρκεια κλπ) υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος.
• Διατρέχω μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσω βαρύτερα λόγω της φαρμακευτικής μου αγωγής; Τα περισσότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική αγωγή των ρευματικών νοσημάτων δεν έχουν μέχρι τώρα συσχετιστεί με σοβαρότερη μορφή COVID-19. Μέχρι τώρα οι μόνες φαρμακευτικές αγωγές που έχουν συσχετισθεί με σοβαρότερες μορφές COVID-19 είναι η καθημερινή χρήση άνω των 10mg γλυκοκορτικοειδήκαι η αγωγή με Rituximab.